به گزارش پایگاه تحلیلی خبری«چهارفصل» در آستانه شب یلدا، بازار اقلام سنتی این شب، به‌جای جلوه‌های شادی و فراوانی، تصویری از افزایش‌های افسارگسیخته قیمت‌ها را به نمایش گذاشته است؛ گرانی بی‌سابقه کالاهای مصرفی، از آجیل و شیرینی تا مواد پروتئینی و میوه، بار مالی سنگینی بر دوش خانوارها تحمیل کرده و جشن کهن ایرانیان را زیر سایه نگرانی معیشتی برده است.

بررسی‌های میدانی خبرنگار ما در بازارهای استان کهگیلویه وبویراحمد حاکی از آن است که قیمت‌ها در دو هفته پایانی منتهی به یلدا با جهش‌های محسوس و گاه شوکه مواجه شده‌اند. این افزایش‌ها تنها محدود به تنقلات نبوده و سفره اصلی شب چله را نیز هدف قرار داده است.

آمار نگران‌کننده؛ افزایش ۵۰ تا ۱۰۰ درصدی قیمت‌ها

بر اساس مشاهدات، قیمت بسیاری از کالاهای مرتبط با شب یلدا از مرز افزایش ۵۰ درصدی عبور کرده و در مواردی حتی به ۸۰ تا ۱۰۰ درصد نسبت به سال گذشته یا حتی ابتدای فصل رسیده است. این جهش در بخش‌های حیاتی‌تر مانند مواد پروتئینی (گوشت قرمز و مرغ)، برنج و حبوبات که پایه‌های شام شب یلدا هستند، نگرانی را دوچندان کرده است؛بسیاری از خانواده‌ها مجبور شده‌اند یا مقدار خرید خود را به‌شدت کاهش دهند یا به‌کلی از برخی اقلام سنتی صرف‌نظر کنند.

تغییر الگوی خرید و نگرانی از فرسایش آیین‌ها

این کاهش قدرت خرید، زنگ خطری برای تحلیل تجربه جمعی و آیینی شب یلدا است؛ آیینی که حول محور گردهمایی، شادی و سفره‌ای رنگین شکل‌گرفته است؛ کارشناسان اجتماعی هشدار می‌دهند تداوم این فشار های اقتصادی می‌تواند به‌تدریج ماهیت اصالت‌محور و جمع گرایانه چنین مناسبت‌هایی را خدشه‌دار کند.

ریشه‌یابی؛ ساختارهای کلان اقتصادی و نوسانات ارزی

کارشناسان اقتصادی دلایل اصلی این موج گرانی را متأثر از ساختارهای کلان اقتصادی، نوسانات بازار ارز و هزینه‌های تولید و توزیع می‌دانند. آن‌ها تأکید می‌کنند که بازار شب یلدا تنها آیینه‌ای از وضعیت کلی معیشت جامعه است و کنترل آن نیازمند چاره‌جویی‌های ریشه‌ای و کلان نگر است.

شب یلدا امسال برای بسیاری از خانواده‌های کهگیلویه و بویراحمدی، بیشتر از آنکه یادآور طولانی‌ترین شب سال و رسیدن روشنایی باشد، نمادی از طولانی‌ شدن شب گرانی و دشواری تأمین مایحتاج اولیه شده است. در چنین شرایطی، مسئولان ذی‌ربط موظف‌اند ضمن ارائه تحلیل‌های شفاف از وضعیت بازار، برای حمایت از تولید و توزیع داخلی و کنترل قیمت‌ها در آینده، چاره‌اندیشی عاجل کنند تا آیین‌های ارزشمند ملی در گرداب مشکلات معیشتی به فراموشی سپرده نشوند

حال بر اساس این شواهد بازار گوشت مرغ در استان کهگیلویه و بویراحمد و دیگر نقاط کشور، در میانه میدان کشمکش میان نرخ مصوب دولتی و واقعیت اقتصادی بازار گرفتارشده است؛ باوجود تعیین قیمت مصوب ۱۳۵,۷۰۰ تومان برای هر کیلوگرم، خریداران در هفته جاری شاهد عرضه این کالای اساسی باقیمت‌هایی تا ۱۷۰ هزار تومان بوده‌اند و نگرانی از افزایش آن به بالای ۲۰۰ هزار تومان در گردش است.

نوسان شدید و بی‌ثباتی بازار

بررسی‌های میدانی خبرنگار ما از بازارهای محلی نشان می‌دهد که قیمت مرغ نه‌تنها به نرخ مصوب پایبند نمانده، بلکه در طول هفته نوسانات چشمگیری را تجربه کرده است. این بی‌ثباتی و شکاف فاحش با رقم مصوب، برنامه‌ریزی برای سبد غذایی خانوارهای کم‌درآمد و متوسط را با اختلال جدی مواجه ساخته است. 

ریشه بحران: مشکل در تأمین و توزیع نهاده‌های دامی

منابع آگاه در بخش کشاورزی و دام‌پروری، یکی از دلایل کلیدی این افزایش قیمت را در مشکل تأمین و توزیع نهاده‌های دامی می‌دانند. به گزارش این منابع، توزیع نهاده‌ها به‌صورت «قطره‌چکانی» در جریان است و این کمبود، زنجیره تولید را تحت‌فشار قرار داده است.

 از سوی دیگر، عدم تأمین به‌موقع ارز برای واردات این نهاده‌ها باعث شده تا محموله‌های ضروری در گمرکات کشور دپو (انبار) شوند و به‌موقع به دست تولیدکننده نرسند. این اختلال در زنجیره تأمین، هزینه تولید را افزایش داده و فشار آن مستقیماً به بازار مصرف منتقل‌شده است.

هشدار درباره تبعات اجتماعی و بهداشتی

کارشناسان اقتصادی و اجتماعی هشدار می‌دهند که تداوم این روند و شکاف روزافزون بین قیمت مصوب و بازار، می‌تواند به حذف پروتئین حیوانی باکیفیت از سبد غذایی اقشار آسیب‌پذیر منجر شود؛این موضوع تهدیدی جدی برای امنیت غذایی و سلامت عمومی جامعه محسوب می‌شود و در بلندمدت هزینه‌های سنگین‌تری به‌نظام سلامت و رفاه اجتماعی تحمیل خواهد کرد.

جهش قیمت مرغ در کهگیلویه و بویراحمد؛ از سفره ضروری تا کالای لوکس

این جهش قیمتی، تأمین پروتئین موردنیاز خانواده‌ها، به‌ویژه در میان اقشار کم‌درآمد و متوسط را با چالش جدی روبه‌رو کرده است. بسیاری از شهروندان در گفت‌وگو با «صبح زاگرس» از حذف یا کاهش چشمگیر مصرف مرغ از سبد غذایی خانوار خبر داده و نگرانی خود را از تبعات این موضوع بر سلامت و تغذیه خانواده بیان کردند.

یک چالش فراتر از اقتصاد

افزایش بی‌سابقه قیمت مرغ در استان، صرفاً یک مسئله اقتصادی نیست، بلکه به چالشی اجتماعی و بهداشتی بدل شده است. 

واکنش مسئولان و راهکارهای مطرح‌شده

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کهگیلویه وبویراحمد از تشدید نظارت‌ها و اجرای اقدامات عملی برای کاهش قیمت مرغ در استان خبر داد و گفت: مردم منتظر کاهش قیمت باشند.

رضا فرازی در گفت‌وگو با خبرنگاران، با اشاره به حساسیت موضوع تأمین مرغ باقیمت مناسب، اظهار داشت: «وظیفه‌داریم که بازار مرغ را کنترل کنیم. روزانه ۱۵ تا ۲۰ تن مرغ استان از خارج وارد می‌شود و این موضوع بر قیمت افزوده است.»

وی علت اصلی تأثیرپذیری قیمت را وابستگی استان به واردات این کالا دانست و افزود: «با توجه به اینکه خودمان تولیدکننده نیستیم و مصرف‌کننده هستیم، قیمت نیز از استان‌های مجاور تأثیر می‌گیرد. اما وظیفه‌داریم برخورد کنیم و نظارت‌ها نیز در این خصوص تشدید شده است.»

توزیع گسترده و برخورد با متخلفان

فرازی از توزیع هدفمند مرغ در کانون‌های مهم مصرف خبر داد و گفت: «در مرکز استان و شهرستان دنا که شهرستان گردشکرپذیر است، روزانه بیش از ۱۰ تن مرغ در حال توزیع است. این توزیع ادامه پیدا می‌کند تا زمانی که کاهش قیمت صورت بگیرد.»

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان در ادامه به اقدامات تنبیهی علیه عاملان گرانی اشاره کرد و تأکید نمود: «از طرف دیگر با متخلفان برخوردهای لازم صورت گرفته است. در هفته گذشته تعدادی از گران‌فروشان به تعزیرات حکومتی معرفی شدند. وظیفه نظارتی و کنترل بازار به‌طورجدی در حال انجام است.»

وعده کاهش قیمت از اوایل هفته آینده

فرازی در پایان با ابراز امیدواری از تأثیر اقدامات در دست اجرا، به مردم قول کاهش قیمت داد و تصریح کرد: «مردم منتظر کاهش قیمت مرغ باشند. امیدواریم با اقداماتی که در حال انجام است،قیمت مرغ کاهش پیدا کند.»

وضعیت کنونی بازار مرغ نشان می‌دهد که تعیین قیمت مصوب بدون پشتوانه قوی تأمینی و نظارتی کارساز نیست. ضروری است مسئولان ذی‌ربط، به‌ویژه در بخش‌های کشاورزی و بازرگانی، به‌صورت فوری و عملیاتی گلوگاه‌های تأمین نهاده‌ها را برطرف کنند. شفاف‌سازی درباره میزان موجودی و رفع موانع ترخیص از گمرک، گام اول برای آرام کردن بازار است.

 همچنین، نظارت مؤثر و برخورد قاطع با سودجویان واحتکار کنندگان که از این بی‌ثباتی سوءاستفاده می‌کنند، باید در دستور کار جدی قرار گیرد. جامعه در انتظار اقدام عملی است تا کالایی اساسی مانند مرغ، از کالای «لوکس» به «دسترس» بازگردد.

انتهای خبر/