نظرخواهی

آیا ازعملکرد مهدی روشنفکر در توسعه شهرستان های بویراحمد، دنا و مارگون راضی هستید؟

تازه های سایت

12. فروردين 1397 - 6:41
در تاریخچه سیزده بدر نه تنها بدی و نحسی ای وجود ندارد، بلکه سرشار از خوبی و شادی است و یک جشن بزرگ ملی از مجموعه جشن های نوروزی محسوب می شود.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی چهارفصل: همانطور که می دانیم سیزده بدر یکی از سنت های عید نوروز است و مردم در این روز به همراه خانواده های خود به طبیعت گردی می روند. تمام ما ایرانیان به خوبی با این روز آشنایی داریم و هر ساله خاطرات زیادی را در این روز می سازیم. اهمیت این روز در بین ایرانیان خیلی زیاد است و معمولا خانواده ها از چند روز قبل برنامه ریزی ای را برای این روز انجام می دهند.

 سیزده فروردین در تقویم ما به نام روز طبیعت نام گذاری شده است و تعطیل رسمی می باشد. در واقع عقیده ایرانیان این بوده و هست که به منظور راندن نحسی در این روز از خانه بیرون می روند و نحسی را بدر می کنند. در واقع سیزده بدر آخرین جشن نوروزی محسوب می شود اما در این مطلب قصد داریم تا با تاریخچه سیزده بدر بیشتر آشنا شویم.

 

تاریخچه سیزده بدر

"سیزده بدر" یکی از جشن های مهم ملی ایرانیان محسوب می شود. تاریخ دانان و پژوهشگران برای آشنایی با تاریخچه سیزده بدر تحقیقات زیادی را انجام داده اند. ما هم با توجه به پژوهش تاریخ دانان در مورد این جشن باستانی ، مهمترین نکات گفتنی را در مورد این جشن گرد آوری کرده ایم که می توانید در ادامه بخوانید. گفتنی است در فرهنگ ملی ما ایرانیان ، هیچ روزی از سال را نحس و بد یمن شمرده نمی شود و هر روزی از هفته و ماه دارای یک نام زیبا که با یکی از مظاهر طبیعت مرتبط است دارد.

 روز سیزدهم هر ماه هم در تقویم باستانی ایرانیان “تیر روز” نام دارد که از آن ستاره ی باران آور می باشد و ایرانیان این روز را به عنوان اولین جشن تیرگان سال بر شمرده اند. همچنین در هیچ یک از کتاب های تاریخی و کهن ایرانی به عنوان یک روز بد یا نحس از سیزدهم فروردین ماه یاد نشده است بلکه در اکثر کتاب ها و نوشته های بجا مانده از ایران باستان ، از این روز به خجستگی و فرخندگی یاد شده است.

 

تاریخچه سیزده بدر نه تنها بدی و نحسی ای وجود ندارد، بلکه سرشار از خوبی و شادی است و یک جشن بزرگ ملی از مجموعه جشن های نوروزی محسوب می شود. مثلا در کتابی به نام “آثار الباقیه” جدولی وجود دارد که روز های نحس را از روز های نیک و جشن ها جدا کرده است و در مقابل روز سیزده نوروز کلمه ی “سعد” قرار گرفته که نشان از نیک بودن و فرخندگی این روز است.

در واقع نحس بودن عدد سیزده مربوط به فرهنگ اروپاییان است که در زمان نفوذ آنها به ایران در دوره صفویان خیلی ها را به اشتباهاتی خرافاتی در مورد این روز انداخت. همچنان با وجود صنعتی شدن و پیشرفت زیاد اروپا ، این باور در بین اروپاییان دیده می شود که سیزده عددی نحس است. امثال چنین خرافاتی در بین اروپایین کم نیست و با اینکه پیشرفت علمی در کشورهایشان بسیار زیاد است، اما در مقایسه با مردم شرقی ، شاید به خرافاتی تر هم باشند.

 

مثلا نحس بودن روزی که گربه ای سیاه رنگ را ببینند و احتمال به وقوع پیوستن رویدادی شوم در صورت رد شدن از زیر نردبام از اعتقادات خرافی خیلی از اروپاییان می باشد. همچنین خوش شانسی آوردن نعل اسب و شوم بودن قرار دادن کلید خانه روی میز آشپزخانه از خرافات اروپاییان محسوب می شود. اما در بین فرهنگ ایرانی تنها مشکلی که عدد سیزده داشته، بد قلق بودن آن به دلیل بخش ناپذیری آن است که همین نشان دهنده بالا بودن دانش ایرانیان در ریاضیات بوده است.

با نگاهی به تاریخچه سیزده بدر و خصوصا عدد سیزده دربین ایرانیان باستان، منابع تاریخی زیادی را می بینیم که بر فرخندگی، خجستگی و نیکویی این روز صحه می گذارند. سیزدهم فروردین به تیر روز معروف است و در متون باستان و پهلوی و همچنین در اوستا به عنوان جشنی بزرگ به نام تیرگان از ان یاد شده است. طبق روایاتی که در تاریخچه سیزده بدر قرار دارد  جمشید شاه در این روز خیمه و خرگاه هایی برپا می کند و بارعام می دهد. وی این کار را برای چند سال متوالی انجام می دهد و این مراسم به شکل سنت و آیین در می آید و ایرانیان پس از آن این سنت را در کنار خارج از خانه و در دل طبیعت و کنار چشمه سار ها برپا می کنند.

 

آشنایی با تاریخچه سیزده بدر

در اکثر منابعی که با توجه به انها می توان تاریخچه سیزده بدر را بررسی نمود مربوط به دوره قاجار بوده و با دقت زیاد در آن منابع می توان دریافت که این جشن دارای دیرینگی زیادی می باشد. همچنین تنوع و گوناگونی برپایی این جشن در بین ایرانیان و انطباق آنها با فرهنگ مردم نشان دهنده دیرینگی و تاریخچه کهن سیزده بدر می باشد.

برپایی سیزده بدر شیوه ها و آیین های مختلفی دارد. سیزده بدر ، تیشتر روز نام دارد و شروع نیم سال دوم زراعی محسوب می شود. در این روز در ایران باستان مردم برای گرامیداشت این روز و نیایش به زمین های زراعی و کشتزارهای خود می رفتند و به شادی و پایکوبی می پرداختند. مردم در این روز معمولا سبزه های صحرایی را گرد آوری می کردند و به پختن برخی خوراکی ها مانند آش می پرداختند.

 

برخی از آیین های دیگر هم در روز سیزده بدر در بین ایرانیان انجام می شده است مانند فال گوش ایستادن، فال گرفتن مانند فال کوزه، سبزه گره زدن، بخت گشایی و برخی از آئین های دیگر در جزئی از تاریخچه سیزده بدر محسوب می شوندآئین های سیزده بدر بسیار زیاد و گسترده بوده و بخشی از آن مانند فال گوشی با رسوم چهارشنبه سوری مطابقت دارد. بازی های گروهی، آهنگ ها و رقص ها و حرکات موزون گروهی، چیدن گیاهان صحرایی، پختن غذاهای عمومی، سوارکاری، نمایش های شاد و آب بازی از آیین های سیزده بدر محسوب می شوند.

به هرحال؛ همانطور که مراسم چهارشنبه سوری امروزی که در ایران انجام می شود و هیچ شباهتی با مراسمی که در گذشته انجام می شده ندارد، آیین های سیزده بدر هم از بین رفته و شباهت کمی میان مراسم سیزده بدر امروز و مراسم گذشتگان وجود دارد. منظور کلی این است که هرچه به تاریخچه سیزده بدر و چهارشنبه سوری بیشتر توجه شود می توان جشن های زیباتر و بهتری را در این روزها برپا نمود.

انتهای پیام/

 

نظرات کاربران

شبکه اطلاع رسانی دانا
قلم_گزینشی