به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «چهارفصل» امین درخشان در ابتدای سخنان خود در نشستی که با هدف بررسی تحولات فضای مجازی و نقش هوش مصنوعی در بستر فضای مجازی و با حضور فعالان فضای مجازی استان کهگیلویه و بویراحمد برگزار شد، از همکاری تنگاتنگ و مؤثر مرکز فضای مجازی بسیج و سپاه استان در رصد و پایش مسائل اجتماعی قدردانی ویژه‌ای به عمل آورد.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کهگیلویه و بویراحمد این همکاری را نه تنها در جهت حفظ امنیت روانی جامعه، بلکه در راستای تقویت زیرساخت‌های فرهنگی استان ضروری دانست.

وی آمادگی کامل اداره کل تحت امر خود را برای هرگونه همکاری سازنده و استراتژیک با نهادهای امنیتی و فرهنگی در راستای تقویت ظرفیت‌های فرهنگی و رسانه‌ای استان، به ویژه در مواجهه با چالش‌های نوین تکنولوژیک، اعلام نمود.

سواد رسانه‌ای در عصر فراگیری ابزارها؛ از مصرف‌کننده تا بازنشردهنده فعال

درخشان با اشاره به تحولات بنیادین در ساختار مصرف رسانه‌ای، تأکید کرد: دوران مصرف منفعل رسانه به پایان رسیده است.

وی تصریح کرد: «دسترسی آسان امروز همه اقشار جامعه، از ساکنین مرکز شهر تا روستاییان دورافتاده، به ابزارهای تولید محتوا، مرزهای سواد رسانه‌ای را به کلی جابجا کرده است.»

درخشان با تأکید بر این نکته که سواد رسانه‌ای دیگر یک دانش محدود به خواص یا صرفاً دانش فنی نیست، خواستار بازاندیشی اساسی در سرفصل‌ها و رویکردهای آموزشی شد.

وی با تفکیک میان مصرف‌کننده سنتی و کاربر امروزی، مخاطب را صرفاً یک مصرف‌کننده منفعل ندانست؛ بلکه او را یک «بازنشردهنده و خود ابزار رسانه‌ای» تعریف کرد. این تغییر پارادایم ایجاب می‌کند که شهروندان، به ویژه در استان‌هایی مانند کهگیلویه و بویراحمد با گستره جغرافیایی و فرهنگی خاص، نیازمند تفکر و تحلیل عمیق‌تری در تفسیر اطلاعات باشند، زیرا هر فرد اکنون به طور بالقوه یک کانال خبری یا یک مرکز انتشار محتوا است.

مواجهه با پدیده هوش مصنوعی؛ ساختارشکنی تکنولوژیک

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کهگیلویه و بویراحمد در ادامه سخنان خود، هوش مصنوعی (AI) را به عنوان یک پدیده نوظهور تکنولوژیک مورد بررسی قرار داد که بر پایه اندیشه، داده‌ها و خلاقیت‌های انباشته شده انسانی بنا شده است.

وی اذعان داشت: ساختارهای فرهنگی، اجتماعی و حتی قانونی دنیا هنوز به طور کامل برای مواجهه همه‌جانبه و ساختارمند با این پدیده آمادگی ندارند.

ضرورت آمادگی ساختارمند

درخشان در ادامه بیان داشت: طبق اطلاعات موجود، سازمان‌دهی و فعال‌سازی هوش مصنوعی به صورت ساختارمند در سطح ملی در حال پیگیری است و این نشان از اهمیت موضوع در سطوح کلان کشور دارد.

با این حال، وی بر یک نکته اساسی در تعریف AI تأکید کرد: «هوش مصنوعی معجزه نیست؛ بلکه ترکیبی هوشمندانه، پیچیده و سریع از داده‌های گذشته است که کارایی و سرعت را در تولید محتوا به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد و خلاقیت انسان را در این مسیر به‌روز می‌کند.»

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کهگیلویه و بویراحمد گفت: در این میان نقش سواد رسانه‌ای حیاتی‌تر می‌شود؛ زیرا پیچیدگی محتوای تولیدی توسط AI، نیاز به ابزارهایی برای تشخیص اخبار درست از نادرست، منابع موثق از منابع ساختگی (Deepfakes)، و درک انگیزه پشت هر محتوای تولید شده را دوچندان می‌سازد.

فرصت‌ها و تهدیدات برای فرهنگ بومی و محلی

وی با نگاهی خوش‌بینانه اما واقع‌بینانه، فرصت بزرگی را برای استان‌هایی با پیشینه فرهنگی غنی مانند کهگیلویه و بویراحمد متصور شد. درخشان معتقد است که هوش مصنوعی ابزاری قدرتمند برای شکوفایی ظرفیت‌های ناشناخته فرهنگی است: «هوش مصنوعی می‌تواند به ابزاری فوق‌العاده برای تولید محتوای فرهنگی و بومی با کیفیت بالا و هزینه کمتر تبدیل شود. می‌توانیم از آن برای معرفی فرهنگ‌های ریشه‌ای استان، لهجه‌ها، گویش‌ها، آداب و رسوم کهن و جاذبه‌های تاریخی در قالب‌های نوین مانند مستندهای کوتاه، ویدیوهای جذاب و پادکست‌های حرفه‌ای بهره ببریم.»

درخشان ادامه داد: اما در کنار این فرصت‌ها، بزرگترین تهدید نیز شناسایی شد: «بی‌سوادی رسانه‌ای در حوزه تولید محتوا».

وی هشدار داد: اگر فعالان مجازی ما نتوانند ورودی‌های صحیح به سیستم‌های AI بدهند یا نتوانند خروجی‌های تولید شده را به درستی پالایش کنند، ممکن است محتوای سفارشی و فاقد اصالت جایگزین مهارت‌ها و دانش انسانی شود. او تأکید قاطع داشت: «هیچ چیز جایگزین اندیشه، قدرت تحلیل و مهارت ذاتی انسان نخواهد شد. AI ابزار است، نه جایگزین مغز.»

توصیه‌های کلیدی برای فعالان فضای مجازی استان

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کهگیلویه و بویراحمد در پایان سخنان خود، چهار توصیه اساسی و عملیاتی را برای مواجهه مسئولانه و اخلاقی فعالان رسانه‌ای و فضای مجازی استان با ابزارهای هوش مصنوعی مطرح ساخت:

تقویت تفکر انتقادی در قبال خروجی‌ها

ضروری است که کاربران همواره در مورد منبع داده‌ها و اندیشه‌ای که پشت تولید محتوای AI قرار گرفته، سؤال بپرسند. شفافیت در مورد «جعلی یا واقعی بودن» محتوای تولید شده توسط AI باید به یک استاندارد اخلاقی تبدیل شود.

استفاده صحیح و هدفمند از ابزارها

استفاده از این تکنولوژی‌ها باید کاملاً مسئولانه صورت گیرد. هدف باید ارتقاء دانش و فرهنگ عمومی باشد، نه انتشار اطلاعات نادرست یا صرفاً تولید محتوای انبوه بی‌محتوا. هدف باید جلوگیری از آسیب اجتماعی باشد.

ملاحظات اخلاقی و حقوق مالکیت

در حوزه AI، حفظ حرمت جامعه، رعایت اصول اخلاقی در تولید محتوای مبتنی بر چهره‌ها و صداها، و توجه دقیق به حقوق مالکیت فکری و فردی در داده‌های مورد استفاده، از اصول غیرقابل مذاکره است.

تمرکز راهبردی بر هویت بومی

تأکید اصلی باید بر استفاده از AI برای معرفی میراث ناملموس استان باشد. این شامل: تولید محتوای جذاب در زمینه لباس محلی ()، موسیقی اصیل محلی، گویش‌های خاص منطقه و ثبت رویدادهای ایثار و شهادت در قالب‌های نوین (مستندهای کوتاه، انیمیشن‌های مفهومی و پادکست‌های تاریخی) باشد، نه اینکه اجازه دهیم هویت غنی محلی ما با سرازیر شدن «محتواهای وارداتی و عمومی» کم‌رنگ شود.

در پایان این نشست، درخشان برنامه‌های عملیاتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان برای پیگیری اهداف را مطرح کرد و گفت: دوره‌های آموزشی فشرده‌ای در خصوص سواد رسانه‌ای پیشرفته و مبانی کاربرد هوش مصنوعی برای اصحاب رسانه، فعالان شبکه‌های اجتماعی و کارشناسان فرهنگی استان برگزار خواهد شد. همچنین، بر پیگیری جدی تولید محتوای متنی، تصویری و صوتی که مستقیماً مبتنی بر زیست‌بوم فرهنگی و اجتماعی خاص استان کهگیلویه و بویراحمد باشد، با هماهنگی دقیق و نظارت مستمر مرکز فضای مجازی بسیج تأکید شد تا خروجی‌ها همسو با اهداف فرهنگی و هویتی استان باشد.

انتهای خبر/