به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «چهارفصل»؛ شهر یاسوج، مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد، با وجود زیبایی‌های طبیعی و پتانسیل‌های گردشگری فراوان، در ساعات اوج ترافیک روزانه خود را درگیر یک بحران سامان‌مند از اختلالات حمل و نقل می‌بیند.

گزارش‌های میدانی مستمر و تحلیل نظرات شهروندان حاکی از آن است که ترافیک سنگین در خیابان‌ها و بلوارهای اصلی نه تنها موجب اتلاف زمان ارزشمندی می‌شود که می‌توانست صرف فعالیت‌های مولد گردد، بلکه به‌طور مستقیم بر کیفیت زندگی ساکنان سطح آلودگی هوا و افزایش استهلاک وسایل نقلیه تأثیر منفی چشمگیری گذاشته است.

ترافیک در یاسوج دارای الگوی مشخصی است که به شدت تحت تأثیر ساعات کاری، فعالیت‌های آموزشی و مراکز تجاری شهر متمرکز شده است. شیفت صبح (۷:۳۰ تا ۹:۳۰) که آغاز روز و سردرگمی مسیرها
این بازه زمانی حیاتی، مصادف با بازگشایی مدارس، دانشگاه‌ها و ورود کارمندان به ادارات دولتی و خصوصی است. حجم ورودی وسایل نقلیه در این ساعات به سرعت از ظرفیت اسمی خیابان‌ها فراتر می‌رود.

گلوگاه اصلی؛ بلوار مطهری

بلوار مطهری به عنوان یکی از شریان‌های اصلی ورودی و خروجی شهر، در این ساعات دچار پدیده انسداد موجی می‌شود. علت اصلی این پدیده تمرکز بالای مدارس و مراکز آموزشی در این محور و همچنین دسترسی مستقیم به مناطق اداری است، بنابه بررسی‌های میدانی توقف‌های مکرر برای پیاده و سوارکردن دانش‌آموزان در حاشیه خیابان، عملاً یک لاین عبوری را به صورت متناوب مسدود می‌کند.

تنگنای خیابان‌های هجرت

خیابان‌های سردار جنگل شمالی و جنوبی و هجرت‌ها، که به عنوان مسیری جایگزین برای دورزدن ترافیک خیابان مطهری مورد استفاده قرار می‌گیرد، به دلیل عرض کمتر و تقاطع‌های متعدد همچنین وجود مداراس و ادارات، به سرعت اشباع می‌شود. عرض این خیابان در برخی نقاط کمتر از میانگین استاندارد شهری است، که این امر ضریب تداخل بین خودروها را افزایش می‌دهد و نتیجه امر ایجاد صف‌های طویل که به خیابان‌های فرعی سرریز کرده و موجب نارضایتی ساکنین آن مناطق می‌شود.

همچنین در شیفت ظهر یعنی ساعات (۱۱:۰۰ تا ۱۴:۰۰) تبادل تجاری و فلج‌شدن مرکز شهر صورت می‌گیرد
این بازه زمانی عمدتاً تحت تأثیر خروج کارمندان ادارات و اوج فعالیت‌های تجاری و خدماتی در هسته مرکزی شهر قرار دارد، کانون اصلی این معضل فلکه ساعت و میدان هفت‌تیر است که این دو میدان نقطه اتصال چندین خیابان شریانی و همچنین مرکز اصلی خرید و خدمات رسانی در یاسوج هستند.

باید دانست که مشکل پارکینگ بخش اساسی این عامل و در این شیفت بیشترین تأثیر را دارد. کمبود پارکینگ‌های مکانیزه و طبقاتی در اطراف فلکه ساعت، رانندگان را مجبور به توقف‌های دوبل و پارک غیرمجاز در حاشیه خیابان‌ها می‌کند.

در شیفت عصر یعنی بین ساعات (۱۶:۳۰ تا ۱۸:۳۰) نیز بازگشت و اوج تراکم نهایی است در این شیفت تلاقی بازگشت کارمندان و دانش‌آموزان است و معمولاً شدیدترین تراکم روزانه را رقم می‌زند؛ همچنین در خیابان شصت‌متری امام خمینی این بلوار، به دلیل اهمیت استراتژیک خود در اتصال شمال و جنوب شهر، مرکز اصلی تراکم عصرگاهی است.

ساختار نامتوازن شهری و طراحی اولیه این بلوار با در نظر گرفتن حجم ترافیک فعلی انجام نشده است. تراکم خدمات (بانک‌ها، ادارات، فروشگاه‌های بزرگ) در طول این محور تقاضای ورود و خروج مکرر را ایجاد می‌کند.

ریشه‌های مشکل و صدای شهروندان

نارضایتی عمومی از وضعیت ترافیک یک واکنش طبیعی به ناکارآمدی زیرساخت‌ها در قبال رشد فزاینده وسایل نقلیه شخصی است. ریشه‌های این مشکل را می‌توان در چند حوزه کلیدی دسته‌بندی کرد ابتدا کمبود پارکینگ که نقص اساسی در بطن شهر است، همانطور که در بخش تحلیل ساعات ظهر ذکر شد، کمبود فضای پارکینگ در هسته مرکزی شهر عامل شماره یک فلج‌شدن خیابان‌ها است. شهروندان گزارش می‌دهند که یافتن جای پارک در محدوده فلکه ساعت گاهی بیش از ۱۵ دقیقه زمان می‌برد.

که این می‌تواند تأثیر اقتصادی نیز داشته باشد، افزایش زمان جستجوی پارک مستقیماً بر بهره‌وری اقتصادی تأثیر منفی می‌گذارد، راهکار پیشنهادی کوتاه مدت می‌تواند اعمال جریمه‌های بسیار سنگین و هوشمند برای توقف دوبل و استفاده از سامانه پارک هوشمند برای هدایت رانندگان به پارکینگ‌های حاشیه‌ای باشد.

عرض کم معابر؛ عقب‌ماندگی زیرساخت از توسعه

بخش عمده‌ای از بافت شهری یاسوج، مربوط به دهه‌های گذشته است که با چشم‌انداز جمعیتی و تعداد خودرویی بسیار پایین‌تر طراحی شده است.

توسعه نامتوازن شهری و تمرکزگرایی شغلی

عدم توزیع متعادل مراکز شغلی، خدماتی و آموزشی در سطح شهر باعث شده که تمامی سفرهای روزانه مجبور به عبور از یک گذرگاه مرکزی شوند. شهر فاقد یک مرکز تجاری یا اداری ثانویه قوی در نواحی شمالی یا شرقی است که بتواند بخشی از بار ترافیکی را از محور اصلی (شمال-جنوب) منحرف کند؛ بسیاری از ساکنین مناطق حاشیه‌ای مجبورند برای دسترسی به خدمات پایه به هسته مرکزی مراجعه کنند، زیرا خدمات جایگزین محلی توسعه نیافته‌اند.

فرهنگ رانندگی و اجرای قوانین

تراکم، خود عاملی است که فرهنگ رانندگی را تضعیف می‌کند. شهروندان پس از ساعت‌ها معطل شدن، تمایل بیشتری به تخلفات جزئی (مثل ورود به تقاطع هنگام چراغ قرمز یا تغییر مسیر ناگهانی) پیدا می‌کنند که این امر چرخه ترافیک را طولانی‌تر می‌سازد. اجرای ناکافی و غیرمستمر قوانین، زمینه را برای تکرار این رفتار فراهم می‌آورد.

پیامدهای اجتماعی و روانی اعم است از؛ استرس و خستگی، کاهش کیفیت خدمات اورژانس، کندی حرکت آمبولانس‌ها و خودروهای امدادی در ساعات پیک، می‌تواند در موارد اورژانسی، مستقیماً جان افراد را به خطر اندازد. معضل ترافیک در یاسوج نیازمند یک برنامه جامع و بلندمدت است که فراتر از اقدامات مقطعی و واکنشی (مانند کنترل صرفاً ترافیکی تقاطع‌ها) باشد. این برنامه باید بر سه محور اساسی استوار باشد: مدیریت تقاضا، بهبود زیرساخت و بازنگری طرح تفصیلی.

اقدامات کوتاه‌مدت و مدیریتی (۱ تا ۲ سال) اعم‌است از؛
بهینه‌سازی سیستم چراغ‌های راهنمایی، نصب سیستم‌های هوشمند و تطبیقی که بر اساس حجم واقعی ترافیک لحظه‌ای، زمان‌بندی چراغ‌ها را تنظیم کنند، به ویژه در محورهای حیاتی شصت‌متری و فلکه ساعت؛ اجرای طرح‌های پارکینگ مکانیزه نیز از دیگر راه‌کارهاست، شروع سریع پروژه‌های ساخت پارکینگ‌های طبقاتی در نقاط استراتژیک اطراف فلکه ساعت، با استفاده از روش‌های ساخت سریع.

همچنین تغییر ساعت کاری انعطاف‌پذیر نیز می‌تواند موقر باشد، همکاری با ادارات بزرگ دولتی برای اعمال شیفت‌های کاری نیمه‌شناور برای کاهش همزمان خروج نیروها در بازه‌های ۷:۳۰ و ۱۶:۳۰، مسئولان می‌توانند با ایجاد محدودیت‌های موقتی حمل و نقل و اعمال محدودیت‌های ورود به هسته مرکزی شهر برای خودروهای شخصی (به خصوص در روزهای شنبه) بر اساس مدل ترافیک موجود.

امید است مسئولان استانی و مدیریت شهری فکری اساسی و قابل اجرا برای رفع مشکلات و معضلات ترافیک شهری که سبب گلایه‌مندی و زحمت شهروندان شده است کرده و مردم را از این دغدغه‌ها نجات دهند.

انتهای خبر/